Όταν η Θεσσαλονίκη κλείνει τα μάτια

Βήμα βήμα η απίστευτη περιπέτεια που ζει κάθε μέρα η τυφλή Μάρθα στους δρόμους της αφιλόξενης (για ανθρώπους με ανάλογα προβλήματα) πόλης

{Από το περιοδικό «δ» που κυκλοφορεί με την «κυριακάτικη δημοκρατία»}



Είναι μεσημέρι, γύρω στις 12, και η Μάρθα Γούναρη βαδίζει με το μπαστούνι της στην οδό Τσιμισκή. Μια κυρία που μιλά αφηρημένη στο κινητό έρχεται κατά πάνω της και, όταν ακουμπούν οι ώμοι τους, φωνάζει «σιγά, χρυσή μου, στραβωμάρα έχεις;» «Ξέρετε κάτι; ναι έχω!» της απαντά η Μάρθα και γελά, δείχνοντας το... αξεσουάρ της, το χαρακτηριστικό μπαστούνι που χρησιμοποιούν οι τυφλοί για να κινούνται.

Η «δημοκρατία» με τη βοήθεια της Μάρθας έκανε μια μικρή, αλλά συγκλονιστική βόλτα στο κέντρο της αφιλόξενης, επικίνδυνης Θεσσαλονίκης. Αμέτρητες κακοτεχνίες, εξωφρενική αδιαφορία και παρανομίες από ιδιοκτήτες καφέ και μπαρ, έργα χωρίς σήμανση, ακόμη και σκαλωσιές στη μέση του πουθενά. Αυτή είναι η κατάσταση που καλούνται να αντιμετωπίσουν καθημερινά οι τυφλοί σε κεντρικούς δρόμους της πόλης. «Πριν από περίπου δύο εβδομάδες ένας κύριος με έπιασε κυριολεκτικά στον αέρα στη συμβολή των οδών Βασιλίσσης Ολγας με Καλλιδοπούλου. Εκανε έργα η ΔΕΗ, το συνεργείο είχε σκάψει μια τεράστια τρύπα χωρίς καμία σήμανση και με γλίτωσε κυριολεκτικά το τελευταίο δευτερόλεπτο, πριν πέσω μέσα» αφηγείται η Μάρθα. Λίγα λεπτά αργότερα στον πεζόδρομο της Αγίας Θεοδώρας η Μάρθα, ενώ βαδίζει και προσπαθεί να αποφύγει τα εμπόδια, πέφτει πάνω σε έναν πεζό...

Αδιάβατοι δρόμοι

Στην Τσιμισκή, στην Εγνατία, σε πολλά κομμάτια της Μητροπόλεως, στη Δραγούμη και στη Βενιζέλου, στην Αγίας Σοφίας και στην Εθνικής Αμύνης, οι ειδικοί «οδηγοί» για τους τυφλούς στα πεζοδρόμια λάμπουν διά της απουσίας τους! «Ειδική πεζοδρόμηση υπάρχει σε ελάχιστα σημεία. Περπατάμε με το μπαστούνι μας, κουτουλάμε σε καρτοτηλέφωνα, πέφτουμε σε λακκούβες με λάσπες και δέντρα, σκοντάφτουμε σε τραπέζια και καρέκλες καφέ και μπαρ... Εχω λουστεί μπίρα μια φορά και ήταν και χειμώνας!» περιγράφει η Μάρθα.

Στην Τσιμισκή η πολυκοσμία είναι τρομακτική για τους τυφλούς. Στην Καρόλου Ντηλ τα τραπεζοκαθίσματα μοιάζουν ανυπέρβλητα εμπόδια, ενώ πιο πάνω, στο ύψος του 15ου Λυκείου, το πεζοδρόμιο είναι κατειλημμένο από δεκάδες μηχανές, με αποτέλεσμα η Μάρθα να εγκλωβίζεται. Στην Αγίας Θεοδώρας ένα φορτηγό ξεφορτώνει στο σούπερ μάρκετ, που βρίσκεται στο σημείο. «Πριν από περίπου τρεις μήνες με χτύπησε φορτηγό έξω από σούπερ μάρκετ, δεν με είδε ο οδηγός ενώ προσπαθούσα να περάσω από δίπλα» περιγράφει η Μάρθα...

Στην Ερμού οι σκαλωσιές έξω από το κτίριο του ΟΤΕ τής προκαλούν σύγχυση και προσπαθεί να προσανατολιστεί, ενώ η Εγνατία, λόγω των έργων του μετρό, αποτελεί απαγορευμένο σημείο διέλευσης. Ακόμη τα στενά πεζοδρόμια σε πολλά σημεία της Μητροπόλεως, τα μονίμως διπλοπαρκαρισμένα στην Ι. Δραγούμη, στη Βενιζέλου και την Εθνικής Αμύνης και τα τραπεζοκαθίσματα στη Λεωφόρο Νίκης δημιουργούν σοβαρές δυσκολίες στα άτομα με προβλήματα όρασης.

Η δύναμη της ψυχής

Η Μάρθα Γούναρη έχασε την όρασή της το 2006, όταν διαγνώστηκε με όγκο στον εγκέφαλο. Δεν αποκαλεί την αναπηρία της «τύφλωση», αλλά... διακοπή ρεύματος! Κατάγεται από το χωριό Δραγοτυνά της Κέρκυρας, με τις όμορφες ακτές και τα νόστιμα σουβλάκια! Είναι άνετη, χαμογελαστή, χειμαρρώδης, γεμάτη ενέργεια για ζωή και αισιοδοξία. Οπως λέει η ίδια, η ζωή της είναι μια καθημερινή μάχη. «Χρειάζεται χιούμορ κι αποφασιστικότητα για να συνεχίζει κανείς τον δρόμο του. Υπάρχουν φοβερές δυσκολίες, αλλά η ζωή είναι ωραία» λέει στη «δημοκρατία». Από τη στιγμή που έχασε την όρασή της, βρήκε δύναμη κι αγαλλίαση στην Εκκλησία. «Μου έλειπε ένα κομμάτι του Θεού, το οποίο ανακάλυψα με τη... διακοπή ρεύματος. Η πίστη μού έδωσε δύναμη και θάρρος, συμπλήρωσε ένα κενό που ανέκαθεν ένιωθα μέσα μου» σημειώνει. Πριν τυφλωθεί εργαζόταν σαν τραπεζικός υπάλληλος στην Αθήνα, ενώ αυτή την περίοδο είναι φοιτήτρια στο τμήμα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και το επόμενο βήμα της είναι να κάνει μεταπτυχιακό στη Βρετανία και να ασχοληθεί με την εκπαίδευση των τυφλών παιδιών.

Ο «χάρτης» στο μυαλό

Η ζωή ενός τυφλού είναι μια διά βίου εκμάθηση κινητικότητας. «Σε μόνιμη βάση κάνουμε μαθήματα κινητικής με ειδικούς εκπαιδευτές. Περπατάμε σιγά τις πρώτες φορές που επισκεπτόμαστε ένα μέρος. Βρίσκουμε σταθερά σημεία αναφοράς, όπως μια είσοδο, τούβλα στο δάπεδο κ.λπ. Δημιουργείται με αυτόν τον τρόπο ένας χάρτης στο μυαλό. Ακόμη και στο σπίτι γίνεται αυτό, για να ξέρω πού είναι το κινητό μου, για παράδειγμα, ένα ποτήρι που άφησα» λέει η Μάρθα. Η ίδια προσθέτει ότι η καθημερινότητα είναι μια διαρκής επιμόρφωση, ενώ απαιτείται προσοχή, καθώς πολλές φορές κάποια σταθερά σημάδια των τυφλών αλλάζουν και υπάρχει κίνδυνος να χαθεί ο προσανατολισμός.

Αριστείδης Μάτιος

πηγή: http://www.dimokratianews.gr/content/39962/otan-i-thessaloniki-kleinei-ta-matia