Πιλοτική εφαρμογή έξυπνου και ασφαλούς σχολικού λεωφορείου για τη μεταφορα μαθητών στη Σουηδία

Στη Σουηδία καθημερινά, περίπου 250.000 μαθητές ηλικίας 6-16 χρονών μετακινούνται με σχολικά λεωφορεία. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία στο διάστημα 2003-2006, 9 μαθητές έχασαν τη ζωή τους, 62 τραυματίστηκαν σοβαρά και 338 ελαφριά, σε ατυχήματα που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια της μεταφοράς τους από ή και προς το σχολείο. Το μεγαλύτερο ποσοστό, οφειλόταν κυρίως σε ατυχήματα που έγιναν απογευματινές ώρες σε σχολικές στάσεις, καθώς οι μαθητές περπατούσαν ή έτρεχαν μπροστά ή και πίσω από το σχολικό λεωφορείο.

Το 2008 και έπειτα από πιλοτικές δοκιμές, εφαρμόστηκε σε δύο σχολικά λεωφορεία ένα σύστημα υποστήριξης οδηγού το οποίο μέσω προηγμένου συστήματος GPS μπορούσε να ανιχνεύει την παρουσία συγκεκριμένων προκαθορισμένων μαθητών σε σχολικές στάσεις, όπου πραγματοποιούταν επιβίβαση και αποβίβαση και για τους οποίους ο οδηγός γνώριζε συγκεκριμένες πληροφορίες.

Τα δύο λεωφορεία ήταν εξοπλισμένα με συσκευές επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης μεταξύ οχημάτων, στάσεων και μαθητών, συστήματα ανίχνευσης τοποθέτησης ζωνών ασφαλείας και κάμερες επιτήρησης εντός και εκτός του οχήματος. Επιπλέον στα λεωφορεία είχαν τοποθετηθεί εσωτερικοί και εξωτερικοί καθρέφτες, εξωτερικά μεγάφωνα, αυτοκόλλητα υπενθύμισης τοποθέτησης ζωνών ασφαλείας και κάρτες με κανόνες ασφαλείας.

Το ηλεκτρονικό σύστημα με το οποίο εξοπλίστηκαν τα δύο οχήματα αποτελούταν από τις παρακάτω συσκευές:

• Πληροφόρηση πλοήγησης και δρομολόγησης
• Ευφυές σύστημα προσαρμογής ταχύτητας
• Σύστημα ανίχνευσης επιβίβασης-αποβίβασης μαθητή στο σχολικό λεωφορείο
• Σύστημα  GPS  ανίχνευσης  σχολικών  στάσεων  με  οθόνη  απεικόνισης  της στάσης και άλλων πληροφοριών
• Πληροφόρηση για κάθε ένα μαθητή που επρόκειτο να μετακινηθεί με τα συγκεκριμένα οχήματα
• Προ  μαγνητοφωνημένες  ανακοινώσεις  με  τα  ονόματα  των  μαθητών  που επρόκειτο να αποβιβαστούν

Επιπλέον οι μαθητές εφοδιάστηκαν με πομπούς επικοινωνίας, παρακάτω εικόνα, και αλληλεπίδρασης με το σύστημα (σύστημα RFID). Ταυτόχρονα με την εφαρμογή του συστήματος, οι οδηγοί παρακολούθησαν ειδικά εκπαιδευτικά σεμινάρια.

 

 Συσκευή ανίχνευσης μαθητή

Κατά τη διάρκεια των δρομολογίων οι οδηγοί μπορούσαν να παίρνουν ακριβείς οδηγίες πλοήγησης μέσω του ενσωματωμένου συστήματος GPS. Η ενσωματωμένη οθόνη απεικόνιζε την ταχύτητα του οχήματος καθώς επίσης και το όριο ταχύτητας της περιοχής. Σε περίπτωση που οδηγός είχε ξεπεράσει το όριο ειδοποιούταν τόσο οπτικά όσο και ακουστικά έτσι ώστε να επανέλθει στην επιτρεπόμενη ταχύτητα.

Επιπλέον, καθώς το λεωφορείο πλησίαζε σε σχολική στάση (απόσταση 100-200 μέτρα), εμφανιζόταν στην οθόνη η εικόνα της στάσης, το όνομα της επόμενης στάσης και η ώρα που το λεωφορείο αναμενόταν να φτάσει σε αυτή, όπως φαίνεται στην παρακάτω  εικόνα.

Οθόνη εντός του σχολικού απεικόνισης σχολικής στάσης και ταχύτητας σχολικού λεωφορείου                                                            
Κατά την παραμονή του λεωφορείου στη στάση, ένας αισθητήρας κατέγραφε το σήμα που εξέπεμπε ο κάθε μαθητής που βρισκόταν εκεί και στην οθόνη εμφανιζόταν οι φωτογραφίες και τα ονόματα των μαθητών που έπρεπε να επιβιβαστούν στο λεωφορείο. Ο οδηγός μπορούσε να έχει επιπλέον πληροφορίες για κάθε μαθητή ενεργοποιώντας απλά στην οθόνη το όνομά του (π.χ. στοιχεία επικοινωνίας γονέων, καθηγητών κλπ).

Κατά την αποβίβαση του μαθητή, παρέχονταν στον οδηγό οι ίδιες πληροφορίες με την επιβίβαση καθώς επίσης και από ποια έξοδο ο μαθητής αποβιβάστηκε ή αν χρειαζόταν τη βοήθεια συνοδού για να διασχίσει το δρόμο. Όταν το λεωφορείο πλησίαζε στη στάση, ακουστική πληροφορία παρέχονταν και στους μαθητές σχετικά με το ποια θα ήταν η επόμενη στάση καθώς επίσης και τα ονόματα εκείνων των μαθητών που θα αποβιβαζόταν σύμφωνα με το πρόγραμμα. Ο οδηγός μπορούσε να γνωρίζει ποιοι μαθητές βρισκόταν εντός του οχήματος οποιαδήποτε στιγμή επιθυμούσε.

Στις σχολικές στάσεις εγκαταστάθηκαν φωτεινές πινακίδες προειδοποίησης, όπως φαίνεται στην εικόνα παρακάτω, οι οποίες ενεργοποιούνταν όταν μαθητές βρισκόταν σε απόσταση 100 μέτρων περιμετρικά της στάσης. Έτσι, οι υπόλοιποι χρήστες της οδού ενημερωνόταν για την παρουσία μαθητών στην περιοχή και μπορούσαν να μειώσουν έγκαιρα την ταχύτητά τους και να είναι ακόμα περισσότερο προσεκτικοί.

Φωτεινές πινακίδες προειδοποίησης παρουσίας μαθητών στην περιοχή

Η εφαρμογή αυτού του συστήματος είχε ως απώτερο σκοπό τη διερεύνηση της αύξησης της ασφάλειας των μαθητών κατά τη σχολική τους μεταφορά με λεωφορεία. Η διερεύνηση αυτή βασίστηκε στις παρακάτω αρχικές υποθέσεις όπου και στηρίχτηκε ο σχεδιασμός και ολοκλήρωση του συστήματος:

• Οι χαμηλές ταχύτητες των διερχομένων από τη σχολική στάση οχημάτων οδηγούν σε μικρότερο αριθμό ατυχημάτων
• Η  δυνατότητα  έγκαιρης  προειδοποίησης  πιθανών  κινδύνων  μπορεί  να μειώσει τον αριθμό των ατυχημάτων
• Το αίσθημα αυξημένης παροχής ασφάλειας στους μαθητές μπορεί να μειώσει τον αριθμό ατυχημάτων

Στη διεξαγωγή της έρευνας συμμετείχαν συνολικά 130 μαθητές. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν αφορούσαν σε μετρήσεις ταχύτητας πριν και μετά την εγκατάσταση στις στάσεις των φωτεινών συστημάτων προειδοποίησης, σε καθημερινή καταγραφή των απαντήσεων των οδηγών σε ερωτήσεις σχετικά με την εμπειρία τους από την εφαρμογή του συστήματος και στις συνεντεύξεις 38 μαθητών που με την άδεια των γονέων τους κατέγραψαν τις εντυπώσεις που αποκόμισαν καθ’ όλη τη διάρκεια της έρευνας.

Η αξιολόγηση του συστήματος οδήγησε στη διεξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων, καθώς κατά τη διάρκεια εφαρμογής του παρατηρήθηκε μείωση της ταχύτητας των οχημάτων που διέρχονταν από τις σχολικές στάσεις. Επιπλέον οι οδηγοί θεώρησαν ιδιαίτερα χρήσιμη την εφαρμογή ενός τέτοιου συστήματος, ενώ οι μαθητές συμφώνησαν πως ένιωθαν πλέον περισσότερο ασφαλείς.


Βιβλιογραφία: Anna Anund & Tania Dukic & Björn Börsbo & Torbjörn Falkmer, Piloting smart safe school bus: exploration of security gains from implementation of a driver support system, additional technical equipment and intelligent bus stops, Eur. Transp. Res. Rev. (2010) 2:157–163 DOI 10.1007/s12544- 010-0035-0

πηγή: http://www.i-student.gr/Portals/0/Deliverables/D1_1.pdf