Με την παράνομη αυτή δραστηριότητα, απειλείται το περιβάλλον, η δημόσια υγεία και η ποιότητα ζωής των κατοίκων, ενώ χάνονται και σημαντικά έσοδα για το ελληνικό δημόσιο. Πέριξ της Θεσσαλονίκης και σε παράνομους μπαζότοπους, σύμφωνα με μηχανικούς, υπολογίζεται ότι έχουν απορριφθεί περί τα 2 εκατ. τόνοι μπαζών. Η διάθεση αυτής της ποσότητας σε μονάδα ανακύκλωσης θα στοίχιζε 6 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων το 2%, δηλαδή 120.000 ευρώ, θα πήγαιναν στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης, ο οποίος έχει ανάγκη από έσοδα και από προσωπικό. Οι φορείς όμως που παράγουν τα απόβλητα φαίνεται ότι δεν είναι διατεθειμένοι να καταβάλλουν το κόστος των τριών ευρώ ανά τόνο συν τα μεταφορικά σε μια κοντινή μονάδα ανακύκλωσης και προτιμούν να παρανομήσουν. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα, εργολάβοι εμφανίζουν δήθεν συνεργασία με ένα σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης μπαζών, για να εξασφαλίσουν ένα δημόσιο έργο και δεν προβαίνουν σε ανακύκλωση εξοικονομώντας χρήματα.
Η εφημερίδα Μακεδονία βρήκε τους 7 μεγαλύτερους μπαζότοπους περιφερειακά του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, οι οποίοι είναι ενδεικτικοί της αυθαιρεσίας που επικρατεί:
1) Στη βόρεια είσοδο του οικισμού Πανοράματος, ο οποίος πλέον έχει “καθιερωθεί” και η απόρριψη μπαζών στο σημείο τείνει να γίνει καθημερινό φαινόμενο. Τα μπάζα είναι μέσα στα πεύκα, ενώ καλύπτουν και τμήμα του οδοστρώματος πάνω σε στροφές.
2) Στα όρια Θέρμης - Πανοράματος υπάρχει ένας δεύτερος μπαζότοπος, ο οποίος μάλιστα είναι και περιφραγμένος και λειτουργεί άτυπα για την απόρριψη μπαζών κατοίκων και φορέων της ανατολικής Θεσσαλονίκης.
3) Ένας ακόμη μπαζότοπος έχει καθιερωθεί δίπλα από την εθνική οδό Θεσσαλονίκης - Νέων Μουδανιών, στο ύψος του Νέου Ρυσίου. Συγκεντρώνει ως επί το πλείστον μπάζα από κατεδαφίσεις και ανακαινίσεις.
4) Στην εσωτερική περιφερειακή οδό Θεσσαλονίκης, στο ύψος του Ευόσμου, υπάρχει μπαζότοπος ο οποίος υποδέχεται μπάζα από δημόσια έργα.
5) Στη συμβολή της εσωτερικής περιφερειακής με την εξωτερική περιφερειακή έχει δημιουργηθεί χώρος ανεξέλεγκτης διάθεσης καθαιρούμενων ασφάλτου και σκυροδεμάτων από τα δημόσια έργα. Η δημιουργία αυτού του χώρου φαίνεται να ξεκινά με τις εργασίες για την εξωτερική περιφερειακή οδό και συνεχίζεται με την αναβάθμιση της δυτικής εσωτερικής περιφερειακής οδού. Τα μπάζα φαίνεται ότι καλύπτονται περίτεχνα με χώμα, ώστε να μην είναι ορατό το μέγεθος της περιβαλλοντικής προσβολής.
6) Στην περιοχή “Αλλατίνη” δίπλα από τον παλιό δρόμο προς Θέρμη έχει δημιουργηθεί χώρος ανεξέλεγκτης διάθεσης μπαζών, στον οποίο απορρίπτονται ως επί το πλείστον μπάζα από ανακαινίσεις κατοικιών. Ο χώρος αυτός είναι δίπλα ακριβώς από το δρόμο.
7) Στο ύψος των Διαβατών, στην πλευρά της εξωτερικής περιφερειακής οδού, υπάρχει χώρος ανεξέλεγκτης διάθεσης μπαζών, τα οποία ρίχνονται στα πρανή ενός ρέματος αλλά και δίπλα από το δρόμο.
* Υπενθυμίζεται ότι πριν από έξι χρόνια καταδικάστηκαν σε πρώτο βαθμό στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης και ιδιοκτήτες φορτηγών για δημιουργία μπαζότοπων στο εθνικό πάρκο του Αξιού Ποταμού.
Η ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Ο νόμος για την ανακύκλωση (με συγκεκριμένο τρόπο) των μπαζών που προκύπτουν από ιδιωτικά ή δημόσια έργα ισχύει από τον Αύγουστο του 2010. Προέβλεψε τη δημιουργία των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων, τα οποία πιστοποιούνται από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης. Τα Συστήματα αυτά ελέγχουν και τις εργολαβικές επιχειρήσεις και τις μονάδες ανακύκλωσης των μπαζών. Οι εργολάβοι πριν κατασκευάσουν ένα δημόσιο έργο, στη διαδικασία του διαγωνισμού, πρέπει να καταθέσουν στον φορέα του έργου (υπουργείο, δήμος, περιφέρεια, κ.ά.) μια σύμβαση τους με Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης, ώστε να διασφαλίζεται η ανακύκλωση των μπαζών που θα παράξουν. Επίσης, οι ιδιώτες που θέλουν να πάρουν άδεια από την πολεοδομία για να κατασκευάσουν ή να κατεδαφίσουν ένα κτίριο, πρέπει να υποβάλουν στην υπηρεσία δόμησης τη σύμβασή τους με το Σύστημα. Οι μονάδες ανακύκλωσης, επίσης, που παραλαμβάνουν τα μπάζα πρέπει να συνεργάζονται με ΣΣΕΔ. Όλοι οι εμπλεκόμενοι, δηλαδή, στην παραγωγή και διαχείριση μπαζών αναφέρονται σε Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης, το οποίο ελέγχει τις διαδικασίες ανακύκλωσης που ακολουθούνται.
Το πρώτο Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων στην Ελλάδα εγκρίθηκε το 2011, με έδρα τη Σίνδο και γεωγραφική εμβέλεια εφαρμογής τους νομούς Θεσσαλονίκης, Πέλλας, Πιερίας, Κιλκίς, Ημαθίας και Χαλκιδικής. Το 2012 εγκρίθηκαν άλλα δύο ΣΣΕΔ, το πρώτο στα Νέα Μουδανιά με γεωγραφική εμβέλεια τον νομό Χαλκιδικής και το δεύτερο με έδρα τη Θεσσαλονίκη και γεωγραφική εμβέλεια την περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και ειδικότερα τους νομούς Ημαθίας, Θεσσαλονίκης, Κιλκίς, Πέλλας, Πιερίας, Σερρών, Χαλκιδικής. Το 2013 εγκρίθηκε το τέταρτο ΣΣΕΔ στην Κεντρική Μακεδονία με έδρα στον Εύοσμο και γεωγραφική εμβέλεια την περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.
Στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, δηλαδή, λειτουργούν 4 από τα συνολικά 8 που έχουν εγκριθεί σε όλη τη χώρα. Ωστόσο, το φαινόμενο της δημιουργίας μπαζότοπων διογκώνεται, γεγονός που δείχνει ότι πρέπει να γίνεται έλεγχος εφαρμογής του νόμου από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης και τα αρμόδια όργανα της πολιτείας. Μηχανικοί υποστηρίζουν ότι πρέπει να ελεγχθούν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, δηλαδή τα υφιστάμενα συστήματα, οι δημόσιες υπηρεσίες δημοπράτησης, έγκρισης έργων, οι εργολαβικές και χωματουργικές εταιρείες, οι εταιρείες που συλλέγουν και μεταφέρουν μπάζα με κάδους καθώς και οι μονάδες ανακύκλωσης. Στην Κεντρική Μακεδονία λειτουργούν συνολικά 11 μονάδες ανακύκλωσης μπαζών, εκ των οποίων 8 στο νομό Θεσσαλονίκης, μία στο νομό Πιερίας, δύο στο νομό Χαλκιδικής.
Μέχρι σήμερα, κάποιες εργολαβικές εταιρείες, που ήθελαν να αποφύγουν τον έλεγχο, ίδρυαν ένα δικό τους σύστημα διαχείρισης ανακύκλωσης, εμφάνιζαν νομιμότητα στη διαχείριση των μπαζών, αλλά πραγματικά πετούσαν τα μπάζα, όπου έβρισκαν πρόσφορη έκταση. Προκειμένου να εκλείψει αυτό το φαινόμενο της αδιαφάνειας, το υπουργείο Περιβάλλοντος προώθησε νομοσχέδιο, που είναι σε διαβούλευση, το οποίο προβλέπει μεταξύ άλλων ότι δεν μπορεί ένας εργολάβος που συμμετέχει σε ΣΣΔΑ να είναι ταυτόχρονα και μέτοχος σε μονάδα ανακύκλωσης. Δεν μπορεί, δηλαδή ο ελεγκτής να είναι ταυτόχρονα και ελεγχόμενος. Μηχανικοί χαιρετίζουν αυτήν την πρόβλεψη και τονίζουν ότι πρέπει επίσης να σταματήσουν να δίνονται ανεξέλεγκτα εγκρίσεις σε Συστήματα Διαχείρισης όπου υπάρχει κορεσμός, όπως για παράδειγμα στην Κεντρική Μακεδονία. Έτσι, θα μπορέσει να λειτουργήσει καλύτερα η ανακύκλωση. Σημειώνεται ότι οι στόχοι που τέθηκαν στο νομό Θεσσαλονίκης είναι μέχρι την 1η Ιανουαρίου του 2015 η επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, ανάκτηση άλλων υλικών αποβλήτων και αξιοποίηση να ανέλθει κατ’ ελάχιστον στο 50% ως προς το συνολικό βάρος των μπαζών στη χώρα, ενώ μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2020 το ποσοστό να ανέλθει στο 70%. Οι στόχοι, ωστόσο, θεωρούνται άπιαστοι.
του Φώτη Κουτσαμπάρη
fkoutsamparis@makthes.gr
πηγή: http://www.makthes.gr/news/reportage/130976/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.